Mövzusunda ən çox maraqlanılan

Yəhudilər həqiqəti bilə-bilə gizləyən, möcüzələr gördüyü halda haqqı inkar edən, peyğəmbərimizin peyğəmbər olduğunu bildiyi halda qısqanclıqlarından onu qəbul etməyən bu səbəblə ona düşmənlik edən və Allahın qəzəbinə düşmüşdiqqətə çarpan xüsusiyyətləri fəsad çıxarmaq olan bir qövm.

Yəhudi məsələsinin bizləri maraqlandıran çox əhəmiyyətli bir istiqaməti də, Qurani Kərimdə bəyan buyurulan İsra Surəsi və ayələridir.

Məlum olduğu üzrə, Qurani Kərimdə Yəhudilərlə əlaqəli dəyişik bir çox ayə var və ümumiyyətlə Yəhudinin quruluşu, xarakteri, hərəkətləri bizlərə izah edilməkdədir. Yəhudidə irq və din, sanki inteqrasiya olunmuşdur. Yəhudi olmayan, az qala yox kimidir. Cənabı Haqq da bu qövmü lənətlədiyini açıqca ifadə etməkdədir. "Onların üzərinə xorluq və yoxsulluq yükləndi. Allahın qəzəbinə düşdülər. Bu Allahın ayələrini inkar etdiklərindən və haqsız yerə Hz. Zəkəriyya, Hz. Yəhya və Hz. Şuayb kimi peyğəmbərləri öldürərək üsyan etmələrindən və həddindən artıq getmələrindəndir." (Bəqərə Surəsi, ayə: 61)

O peyğəmbər qatilləri haqqında, Maidə Surəsinin 64-cü ayəsində belə buyurulur: "Bir də Yəhudilər, Allahın əli bağlıdır, comərd deyil, dedilər. Bu dedikləri söz səbəbiylə, əlləri xeyr etmək barəsində bağlandı və lənətləndilər. Doğrusu Allahın qüdrət əlləri açıqdır, dilədiyi kimi lütf edər. And olsun ki, sənə Rəbbindən endirilən ayələr, onlardan bir çoxunun azğınlığını və küfrünü artıracaq."

"Lənətlənən Yəhudilərə, görəsən Cənabı Haqqın biçdiyi hökm nədir?" şəklində bir sual gündəmə gətirilər və Quran ayələri bu gözlə baxılsa, qarşımıza İsra Surəsi çıxmaqdadır. Bu surənin başlıca xüsusiyyətləri bunlardır:

• İsra surəsi, Müsəlmanlarla Yəhudilərin münasibətlərindən bəhs etməkdədir.

• Allahın Elçisi, Məscidi Aksanın ‘Məscid' oluşunu ifadə etmək və onun ətrafından Sidretü'l-Münteha'nın yer aldığı uca göy qatlarına yüksəlmək üçün, Məkkədən Qüdsə, o gecə təşrif etmişdir.

• Məkkə dövründə nüzul edən İsra surəsində Allah, İsrail oğullarının yox edilməsinə səbəb olacaq iki fəsaddan xəbər verməkdədir.

- "Axır zaman da bir qövmün İslam dininədəstək olacağına" dair bir ifadəni bildirən bir hədis qaynağına rast gələ bilmədik. Bu mövzuda Peyğəmbərimiz (s.ə.s.)dan gələn məşhur və səhih olan rəvayət belədir:

"Ümmətimdən bir topluluq-Allahın əmri gələnə qədərqalibanə bir şəkildə haqq üzrə- mübarizələrinə davam edərlər. "(Buxari, İtiysəm, 10). Buxarinin dəyişik rəvayətində "ümmətimdən bir topluluq, bir qövm, bəzi insanlar" şəklində fərqli sözlər istifadə edilmişdir. Bunların hamısı, bir camaat, bir birlik mənasındadır.

Bədiüzzamn Sədi Nursi də (Kastamonu, s 27), bu hədisin mənasına uyğun bir birliyin bu əsrdəki bir nümunəsinin Nur Tələbələri olduğunu söyləmişdir ki, bu da bu rəvayətlərdə haqqında danışılan olan -müəyyən bir qövm deyil- bir birlik olduğunu göstərməkdədir.

- Məşhur tarixçi İbn Hallekan, İbn Abdul-Berdən rəvayətetdiyinə görə, Kürdlər, Valib. Muzikya b. Valib. Maissema nəsilindəndir. ValininƏrəb olduğunda şübhə yoxdur. Bunlar daha sonra Ərəb olmayan yerlərə getdilər, çoxaldılar və orada Ekrad = Kürdlər adını aldılar. (bx. Alusi, Fəth, 48/16. ayənin təfsiri).

- Bir Ərəb şairi də bu mövzunu poetik olaraq dilləndirmişdir. Tərcüməsi: And içərəm ki, Kürdlər Faris nəsilindən deyil. Əksinə onlar,  Əmrin oğlu Valininoğlu "Kürd"ün nəsilindəndir. Bu da İbn Abdu'l-Berr'in yuxarıdakı şərhini dəstəkləməkdədir

- Bəzi alimlərə görə, Kürdlər YəməndəkiKahtan qəbiləsindən olub, Hz. İsmayıl (ə.s.)ın nəslindəngəlmişdir. Necə ki Semhudi, Tarihu'l-Medine adlı əsərində bu məlumatlara yer vermişdir: Ənsardanolan Evs və Hazreç qəbilələri, Salebetu'l-Anka b. Əmr Muzikyanın nəslindəndir. Adı çəkilən Əmrin 13 oğulu vardı. Bunlar; Səhləbə, Hərisə (Huzaa' qəbiləsinin atası), Cefene (Gassannilerin atası), Vudaa, Əbu Hərisə, Avf, Kab, Malik, İmran, Kürd adlarını daşıyırdı.

Alusinin qənaəti bu mərkəzdədir: Bu gün böyük bir kütləni meydana gətirən Kürdlərin bir qismi, adı çəkilən Əmr b. Muzikanın uşaqlarından, bir qisimi də başqa Ərəb qəbilələrindən gəlmiş ola bilərlər. Bir qisimi də Hz. Hüseynin soyundan gələnlərdən meydana gəlməkdədir. Xüsusilə Berzencilerin bu soyu çox məşhurdur. Ümumiyyətlə Kürdələr qəhrəmanlıqla məşhurdur. (bx. Alusi, a. g. y).

- Bildiyimiz qədəriylə, Kürdlər Müsəlman olmadan əvvəl,  ən çox təsirləndikləri dinin Zərdüşt olduğu xüsusu qəbul görmüş bir görüşdür. Zərdüştün peyğəmbər olub olmadığı xüsusu isə, alimlər arasında müzakirəli bir mövzudur.

Məşhur Təfsirçi Alusiyə görə, Kürtlərinbir qismi Hz. Peyğəmbər (s.ə.s.) zamanında Müsəlman olmuşlar. Hətta bunlardan "Əbu Meymun Caban əl-Qurdu" adındakı bir səhabə Kürd mənşəlidir. (Alusi, 17/67; 26/1-2-1-3).

Belə bir hədis yoxdur. Bəzi qaynaqlarda "Türk qövmü insanlara əzab etmək və məmləkətləri yıxmaq üçün yaradılmışdır" sözü nə qədər əsassız isə bu da o qədər əsassızdır. Bəzi cahillər bu kimi uydurmalarla guya Türk Millətini ucaltmaq istəyirlər, halbuki bu kimi sözlər Türk Millətini pis, mərhəmətsiz olaraq göstərməkdədir.

Bəli, biz inanırıq ki, Ərəb qövmü kimi Türk Milləti də İslama böyük xidmətlər etmiş, Qurana hücum etmək istəyənlərə qarşı Allahın səmavi qılıncı kimi onların başlarına enmişdir. Səlib yürüşləri bunun canlı nümunələrindən biridir. Lakin bu reallıq heç bir zaman elə uydurmalara ehtiyac duymayacaq. İrq üstünlüyü əfsanəsi isə, Sionist zehniyyətin xaricə əks olunmasıdır. İslam Dini, hər cür irqçiliyi lənətləmişdir.

İnsanın öz millətini və vətənini sevməsi caizdir. Ancaq öz millətini üstün görməsi doğru deyil. İslam dini insanın üstünlüyünü Allaha qulluqdakı ölçüyə görə təyin etməkdədir. Bu baxımdan hansı millətdən olursa olsun Allaha kim daha çox qulluq etsə o insan daha üstündür. Elə isə Allah qatında üstün olan bizim yanımızda da üstün olmalıdır. Əks halda öz millətimizdən olan bir dinsizi fərqli millətdəki bir müsəlmandan daha çox sevmək və onu üstün görmək doğru deyil. İşdə İslam dini möminlər arasındakı bu cür ixtilafı qaldırmaq üçün din qardaşlığı əsasını gətirmişdir. Bir müsəlman hansı irqdən və millətdən olursa olsun bizim qardaşımızdır və yanımızda üstündür. Bu ölçülər içərisində öz millətimizi sevməmizin bir üzrlüsü yoxdur.

Prof. Dr. Alaaddin Başar

Osmanlının çöküş dövründə Türk olmayan Müsəlman ünsürlər arasında həqiqətən üsyanlar olmuşsa da, bu ünsürlərin bir bütün olaraq "xəyanət etdikləri" qətiliklə deyilə bilməz. Hətta Ərəblər söz mövzusu olduğunda, Osmanlıya üsyan edənlərin kiçik bir azlıq olduğunu, buna qarşılıq Ərəb qəbilələrinin çoxunun Osmanlılıq və Müsəlmanlıq bağıyla İstanbula sədaqət göstərdiklərini söyləyə bilərik.

Orta şərq mütəxəssisi təcrübəli jurnalist Çingiz Çandar, "Ərəblərin xəyanəti" ifadəsi ilə tarixi gerçək arasındakı əhəmiyyətli fərqə belə işarə edər:

"Məkkə Əmri Şərif Hüseynin Hicazda bəzi Ərəb bədəvi qəbilələrini qiyam qaldırdıraraq 1916da İngilislərlə əməkdaşlıq etdiyi doğrudur. Ancaq, I. Dünya Döyüşü mövzusunda ümumi bir məlumatı və fikri olan hər kəs, bunun ‘əsgəri baxımdan' təyin edici bir dəyər daşımadığını bilər. İngilislərin daha sonra yerinə yetirmədiyi ‘müstəqillik vədi' ilə əməkdaşlığına çəkdikləri Şərif Hüseynin və oğullarının əmrə etdiyi bədəvi qəbilələri, Məkkə-Maan xəttində, yəni ‘əsl cəbhənin gerisində İngilis qüvvətlərinə köməkçi olmuşdur.

‘Əsl cəbhə', əvvəl Şüveyş Kanalı və Kanal Hərbində türk-Osmanlı qüvvətlərinin geri çəkilməsindən sonra Fələstində qurulmuşdur. Fələstində tək bir Ərəb qiyam qaldırmamışdır. Suriyada, İraqda, Livanda Türk qüvvətlərini ‘arxadan vuran' hər hansı bir hadisə olmamışdır. Ərəblərin əksəriyyəti, İstanbula yəni Türkiyəyə sadiq qalmışdır... Ərəbistan Yarımadasının Hicaz hissəsindən Akabeyə qədər olan ‘cəbhə gerisi' xaricində, Ərəblərin Türkləri arxadan vurduğuna dair tarixdə hər hansı bir qeyd yoxdur. "1

Bu mövzuyla əlaqədar başqa bir həqiqət də, Ərəblər içində milliyyətçiliyi başladanların Müsəlman Ərəblər deyil Xristian Ərəblər olmasıdır. Bu mövzuda böyük bir nüfuz olan Prof. Kamal Karpat, Osmanlı İmperatorluğundakı Ərəb milliyyətçiliyinin, Xristian Ərəblərinki xaric, əslində ən son nöqtəyə qədər "ayrılıqçı" olmadığına diqqət çəkərək belə deməkdədir:

"Görülür ki Ərəblərin ‘milli' hərəkəti əsasında ayrılıqçı bir hərəkət deyildi. Ərəblərin bir çoxu Osmanlı hökmdarlarını xarici bir müstəmləkəçi güc olaraq deyil, yalnız Ərəb mənşəyindən olmayan, iqtidarda bir xanədan olaraq görürdülər və Osmanlı Dövləti və xanədanı Müsəlman qaldıqca və Ərəblərin həyat tərzinə hörmətli olduqca, həsrətlərini yerinə yetirməyə söz verdikcə və onları Avropa işğalına qarşı qoruduqca, itaət etməkdən geri qalmırdılar. Keçmişdə şan və şərəflərini ilk xatırlayan və ya xəyal edənlər və tarixlərinin müasir bir versiyasını yaratmağa çalışanlar Müsəlman deyil Xristian Ərəblər idi. 3

İngilis tarixçi Peter Mansfieldə görə, Osmanlıdakı Ərəb milliyyətçiliyinin məhdud qalmasının iki səbəbi vardı:

"Birincisi, bu Avropa mənşəli milliyyətçilik fikirlərinin bu yerlərə (hələ) işləməmiş olması; ikincisi də, Sultan II. Abdulhəmidin İmperatorluğun əlində qalanını bir yerdə tutmaq üçün tətbiq etdiyi müvəffəqiyyətli və hiyləgərcə üsullar idi. "4

Tarixçi Zekeriya Güllə də "Abdulhəmidin səltənəti boyunca Ərəb milliyyətçiliyinin... əvvəlki sürətini itirdiyinə" diqqət çəkər və "Abdulhəmid, Ərəb milliyyətçiliyinin hərəkətə keçməsini gecikdirmişdir" şərhini edər. 5

Sultan Abdulhəmidin siyasətinin təməli, 19. əsrdə hələ davam edən dini bağlılıq və ənənəvi siyasi sədaqət faktorunu canlandıraraq Osmanlı dövlətini və ölkə bütünlüyünü qurtarmaq idi. Qurtuluş Döyüşü əsnasında nə bir Ərəb xəyanəti, nə də bir Kürd xəyanəti yaşanmamasının arxasında da bu səy yatırdı.

1-Cengiz Çandar, "Sharonçu vicdansızlar-Fələstin Yalanları", Yeni Şəfəq, 5 Aprel 2002

3-Kemal Karpat, İslamın Siyasiləşməsi, İstanbul Məlumat Universiteti Nəşrləri, 2004, s. 379

4- Peter Mansfield, Osmanlı Sonrası Türkiyə və Ərəb Dünyası, s. 30

5- Zekeriya Güllə, Yol ayrıcında türk-Ərəb Əlaqələri, s. 30

Mustafa Akyol - Zəfər

"İrqini inkar edən bizdən deyil" deyə bir rəvayət bilmirik. Bu sözün əsası soyunuinkar etməkdir. Yəni bir adam atasını inkar edib başqa birinin uşağı olduğunu iddia edə bilməz. Bu səbəblə bu, irqçiliklə deyil soyunkimə aid olduğuyla əlaqədardır.

Uşaq kimin döşəyində doğulmuşsa, ona aiddir. Zina edən üçün isə məhrumiyyət vardır. Atasından başqasına soy iddiasına cəhd edən soysuz, yaxud əfəndisindən başqasına intisaba cürət edən nankor, Allahın qəzəbinə, mələklərin lənətinə və bütün müsəlmanların lənətinədüşsün. Cənabı Haqq belə insanların nə tövbələrini nə də ədalət və şahidliklərini qəbul edər.( İbn Hişam, 4/253; Ayrıca Vida Xütbəsinə baxın...)

İrqçiliyin dinimizdə yeri yoxdur. Peyğəmbər Əfəndimiz (s.ə.s.) irqçilik mövzusunda belə buyurmuşdur:

"İrqçilik edən, onu yaymağa çalışan, bu iddia uğrunda mübarizə edən kimsə bizdən deyil." (Əbu Davud, Ədəb, 121)

İslama görə irq elementi insanlara təbii bir üstünlük təmin etmədiyi kimi mədəni bir cəmiyyətin meydana gəlməsində də təməl faktor deyil. Mədəni bir cəmiyyət, heyvanlar kimi iç motivləriylə birlikdə yaşayan insanlardan deyil, azad iradələriylə seçdikləri inanc və ideallar ətrafında toplanan insanlardan meydana gələr.

Bu səbəblə Islam cəmiyyəti Islamı bir din, bir həyat nizam və forması olaraq mənimsəyən insanların meydana gətirdiyi cəmiyyətdir. Təyin edici tək faktorun inanc olduğu bu cəmiyyətin meydana gəlməsində başqa heç bir maddi ya da mənəvi faktorun təsiriyoxdur.

Vətənimizi Düşmənlərdən qorumaq üçün vəfat edən, əsgərlərimiz şəhid olduğu kimi, iç qarışıqlıqlarda vəfat edən polis, jandarma və əsgərlərimizdə şəhiddir.

Bununla birlikdə dövlət rəisinə ittiba etmək üçün qışın soyuğunda bəzən əsgərimizdə şəhiddir. Ayrıca Müsəlman bir ölkənin qarışıqlığını önləmək və xarici əsgərlər yerinə Müsəlman əsgərlərin getməsi lazım olan yerə, dövlətin əmri və icazəsi ilə gedib öldürülən əsgərimiz də şəhiddir.

Terroristlərə qarşı ölkəmizi qorumağa çalışan əsgərlərimiz öldürüldüklərində şəhid olarlar. Bu terroristlər Müsəlman şəxsiyyətiylə ortaya çıxsa da hökm yenə eynidir. Müsəlmanlar içərisində üsyan edən təxribatçılıq edənlərə bağı deyilər.

Lütf və mərhəmət sahibi Rəbbimizin hər əsrə etdiyi ayrı-ayrı lütfkarlıqlardan bu dəhşətli əsrimizə düşən böyük hissəsi və "Aləmi İslama endirilən zərbələrin ən əvvəl ürəyimə endirildiyini hiss edirəm" deyən, böyük bir iman, səy və himmət çağlayanı: Bədiüzzaman.

İngilis məclisi mebusanında, müstemlekat nazırının, əlindəki Qurani Kərimi göstərərək, "Bu Quran Müsəlmanların əlində olduqcabiz onlara hakim ola bilmərik, bu Quranı onların əlindən almalıyıq..." dediyini xəbər aldığında, səyi imaniyesi şiddətlə fışqırmaya gələn və "Quranın sönməz və söndürülməz mənəvi bir günəş hökmündə olduğunu mən dünyaya isbat edəcəyəm və göstərəcəyəm" deyən bənzərsiz və yılmaz mücahid..

Gənclərin ürəyində imanı, Quranı hakim etmək üçün qələmə aldığı risalələr səbəbiylə sürgündən sürgünə göndərilən, həbsxana həbsxana dolaşdırılan, beləcə əziyyət istiqamətiylə də tam bir Peyğəmbər varisi olduğunu həqiqətən isbat edən bir səbir qəhrəmanı..

Bu müstəsna şəxs, Müsəlmanlara müsəllət ola biləcək hər cür maddi və mənəvi xəstəliklərə qarşı resept yazmaqla ömür keçirmiş. İmansızlıqdan əxlaqsızlığa, qocalıqdan xəstəliyə qədər... Bu himmətinə, bu səyinə qarşılıq özünə "səksən illik həyatımda dünya zövqü adına bir şey bilmirəm" dedirdən ən çirkin rəftarlara həmsöhbət olmuş... İşdə bu İslam qəhrəmanı, möminlərin arasında qardaşlığın təsisi üçün möcüzə bir risalə qələmə almış : Uhuvvet Risaləsi... Və yenə bu uhuvvetin ən böyük düşməni, bu birlik və birliyin öldürücü zəhəri olan irqçiliyə Məktubat adlı əsərində xüsusi bir yer ayırmışdır.

Bu "mebhas"da, irqçilik haqqındakı ayəni möcüzə bir misalla izah etdikdən sonra belə buyurar: "Heyəti İslamiyə, böyük bir ordudur. Kabail və tavaife inkısam etmiş. Lakin min bir birlər sayı qədər cəhəti vəhdətləri var. Xaliqləri bir, Rəzzaqları bir, Peyğəmbərləri bir, qiblələri bir, kitabları bir, vətənləri bir, bir-bir bir... minlər qədər bir-bir...

İşdə bu qədər bir-birlər, uhuvveti, məhəbbəti, vəhdəti iktiza edirlər. Demək kabail və tavaife inkisam, bu ayənin elan etdiyi kimi, tearüf üçündür, teavün üçündür... tenakür üçün deyil, tahassum üçün deyil!.."

İslam qardaşlığının mükəmməl bir şəkildə işləndiyi bu mebhas, bu dua ilə sona çatar: "Rəhməti İlahiyyədən ümid kəsilməz. Çünki: Cənabı Haqq min ildən bəri Quranın xidmətində məşğulluq etdiyi və ona bayraktar təyin etdiyi bu vətəndaşların möhtəşəm ordusunu və böyük camaatını, muvakkat qəzalarla İnşallah pərişan etməz. Yenə o nuru işıqlandırar və vəzifəsini edama etdirər."

Alaaddin Bacar (prof. Dr.)

Əslində, irqçilik bir məfkurə olmaqdan çox uzaqdır. Bu və ya digər bir irqdən olmağımız iradəmiz xaricindədir.Və irq dəyişdirməkdən məhrum olduğumuz da bir həqiqətdir. O halda, insan irq məfkurəsini seçdiyi və onun reklamını etdiyi zaman nəyi nəzərdə tutur?.. Bir adam ortaya atılıb “mənim kimi boylu olan var” deyə bir söz söyləsə gülünc olmazmı?.. Hər kəs ona: “Dostum, ananla atan səni dartaraq uzun etmədilər. Qısa boylunu da kimsə məngənədə sıxmadı. Sənin seçdiyin bu yol tamamilə yersizdir. Mən səni təqdir etsəm belə sənin kimi olmaq əlimdə deyil? Onda, nəyin mübahisəsini edirsən?” deyər.

 Soy mübahisəsi etmək də buna oxşamırmı? Türk olan, Kürd olan, Ərəb olan ,onsuz da, olmuşdur. Bundan çıxmaları da mümkün deyildir. Olmayanlar da olmamışlardır. Buna girmələri də mümkün deyil. Məfkurə ona deyərlər ki, insan onu qəbullandığında intisab edə bilsin, özünü mənsub saya bilsin. İrqçilikdə bu mümkündürmü?..

 Bir zamanlar bəzi şəxslər türkçülük naminə bu millətin İslam aləmindən qopmağına kömək edirdilər. Bu da onları bizdən ayırmağa çalışan İngilis xəfiyyələrinin işini asanlaşdırırdı.

 Bu əsnada bu millətin bağrından çıxan böyük Üstad Bədiüzzamanın belə car çəkdiyini eşidirik: “Ey Türk qardaş! Ələlxüsus, sən diqqət elə. Sənin milliyyətin İslamiyyət ilə imtizaç eləmiş, ondan qabil-i təfriq deyil, təfriq etsən, məhv olarsan. Bütün sənin keçmişdəki fəxr ediləcək şeylərin İslamiyyət dəftərinə keçmiş, bunlar yer üzündə heç bir qüvvətlə silinmədiyi halda, sən şeytanların vəsvəsələriylə, dəsisələriylə onları qəlbindən silmə!..”

 Ogünkü fitnənin bir başqası indi səhnələnir. O halda, eyni xəbərdarlığı Türk yerinə Kürd kəliməsini qoyaraq şərqdəki din qardaşlarımıza, keçmişdəki silah yoldaşlarımıza, Osmanlının əhəmiyyətli bir rüknü olmaqla qərbi titrədən qəhrəman vətəndaşlarımıza yenə Üstadın dilindən oxumağımız lazım deyilmi? Lazımdır. Həm də keçmişdəkindən qat-qat daha çox vurğulayaraq...

 İrqçilik deyiləndə ağla iki millət gəlir: Yəhudi və Alman. Ali irq ideyasına özünü ən çox verən Yəhudilər digər millətləri heyvandan da aşağı görərkən, hətta onlara zülüm etməyi, haqsızlıq etməyi savab sayarkən, Almanlar da Hitlerin bayraqlaşdırdığı Alman irqçiliyinin sərxoşluğuyla cahana hakim olma xəyalına qapıldılar və dünyanın nizamını alt-üst etdilər. Necə də qəribədir ki, bu gün məmləkətimizi parçalamaq istiqamətində edilən fəaliyyətlərin arxasında bu iki irqçi millətin dəsisələri, intriqaları, təbliğatları ilk sıralarda yer alır...

 İrqçiliyin bu iki təmsilcisindən daha qabaq sırada biri var... Bu fəlsəfə təməldə ona söykənir: Şeytan... Əsliylə öyünməyi, başqa əsildən gələnlərə xor baxmağı o başlatmışdı. “Onu torpaqdan yaratdın, məni isə oddan” deyərək Hz. Adəmə (ə.s.) səcdə etməmişdi. “ Od torpaqdan üstündür. Onda mən özümdən daha aşağı birinə necə səcdə edə bilərəm?” deyərək üsyanını müdafiə etməyə çalışmışdı.

 İndi isə hamısı torpaqdan yaradılanların arasında yenə eyni şeytan məntiqinin hökm sürdüyünü görür və üzülürük. Bu tərs məntiq, bu yanlış dəyərləndirmə sahibini ancaq şeytanın yanına aparar. Çünki, bu düşüncənin mucidi odur, patenti də ona aiddir...

Əhməd Akgündüz (Prof. Dr.)