Dəccal və Süfyan haqqında məlumat verərsiniz?

Axirzamanla əlaqəli rəvayətlərdə keçən əhəmiyyətli şəxslər: Dəccal, Mehdi və Hz. İsa...

Birincisi din, iman, əxlaq, fəzilət və insanlıq adına nə varsa korlayan, despotizm, zülm və terror əsdirən, digərləri də ona qarşı çətin bir mübarizə verən üç insan... İşdə Dəccalın işini ortaya tökdüyü belə qorxunc bir dövrdə Mehdi və İsa (ə.s.) iştiyakla gözlənilməyə başlar. Bu mənəvi qurtarıcılar inancsızlığa böyük zərbələr endirərək inananlar üçün ən böyük dayaq; güc, mənəvi və ümid qaynağı olarlar.

Rəsulu Əkrəm (a. s. m.) həm Böyük Dəccal, həm də İslam Dəccalı Süfyandan bəhs etmişdir. Halbuki bunların xüsusiyyətləri, sifətləri ayrı ayrıdır. Rəvayətlərdə bir məhdudlaşdırma olmadığı, mütləq buraxıldığı üçün birqısım ravi (rəvayət edən) və alimlər birini digərinə qarışdırmış, birini o biri zənn etmişlər. Bu baxımdan təşbehli hədis hökmünə keçməkdədir.

Dəccal

Rəvayətlərdə Dəccalın çıxışı, kainatın ən qorxunc hadisələrindən biri olaraq göstərilmişdir. Bundan ötəridir ki Peyğəmbərimiz (a. s. m.), ümmətinə xüsusilə onu xəbər vermiş, fitnəsindən çəkinmiş və ümmətini də çəkindirmişdir. "Hz. Adəmin yaradılışından etibarən Qiyamətə qədər keçən müddət içərisində Dəccaldan daha böyük bir hadisə (digər bir rəvayətdə daha böyük bir fitnə) yoxdur. "(1) buyurmaqla da, onun təxribatının dəhşət və böyüklüyünü nəzərə vermişdir. Başqa bir hədisi şəriflərində isə onun şərinin şeytandan daha təsirli olduğunu bildirərlər. (2) Yalnız Rəsulu Əkrəmin (a. s. m.) deyil, istisnasız bütün peyğəmbərlərin ümmətlərini ondan çəkindirməsi, (3) Fironların, Nemrudların fitnəsinin onun fitnəsi yanında kiçik qalacağına diqqətləri çəkmək üçündür.

Dəccalın şəri elə böyükdür ki, Peyğəmbərimizin bildirdiyinə görə o çıxdığında, qorxudan, onun şərindən xilas olmaq üçün insanlar dağlara qaçma məcburiyyətində qalacaqlar. (4)

Şər və fitnəsinin böyüklüyü, dəhşəti səbəbiylədir ki, Allah Elçisi çox vaxt olduğu kimi, ana xəttləriylə İslamın bir xülasəsini verdiyi Vida Həccində oxuduğu Vida Xütbəsində də Dəccaldan bəhs etməyi lazımlı görmüş, digər peyğəmbərlər kimi, o da ümmətini xəbərdar etmişdir. (5)

Dəccal, Ərəbcə bir sözdür, "decl" kökündən gəlir. Lüğətlərdə verilən mənaya görə Dəccal, "yalançı, hiyləgər; zehinləri, könülləri, yaxşı ilə pisi, haqq ilə qərbli qarışdıran, bir şeyi yaldızlayıp gerçək yüzünü gizləyən, bucaq bucaq hər yeri gəzən müfsid və lənətlənmiş bir adamdır."

Bir hədisi şərifdə, xüsusilə onun, "yalançı, dəlalətə sürüyücü"(6) xüsusiyyətinə diqqət çəkilmişdir.

Dəccal, hiyləçi və inkarçı, dəhşətli fitnə şkaflarını çevirən bir kimsədir. Fitnəsinin ən dəhşətli tərəfi, dinsizliyə söykənən bir sistem qurub insanları imansız edərək həm dünya, həm də əbədi həyatlarını məhv etməyə işidir. O, ateizmə, əxlaqsızlığa, yalana söykən/dözən səltənətini tək başına deyil, özünə könül verən komitəsiylə, təmsil etdiyi kafiranə və münafiqanə sistemiylə birlikdə icra edər.

Dəccala, "Məsih" sözü əlavə olunaraq Məsihi Dəccal da deyilər. Onun bu ünvanla xatırlanmasının səbəbi, gözlərindən birinin silik olmasıdır. Lüğətlərdə Məsihə dəyişik bir çox mənalar verilmişdir. Dəccala sifət ola biləcək tərzdəki bu mənalardan bir qisimi belədir: Yüzünün bir tərəfində qaşı və gözü olmayan, yaradılışdan xarab, pis, uğursuz, yalançı, çox öldürən.

Bir hədisi şərifdə ondan, "Mesihüddələlə," "Pozğunluq Məsihi" deyə söz edilər. (7)

Süfyan

Bir hədisi şərifdə, "Ahirzamanda bir adam çıxacaq və ona Süfyan deyiləcək"(8) buyurulmaqdadır. Mahiyyəti isə : "Səhih hədislərdə bildirildiyinə görə ahirzamanda gələcək və ümmətə qaranlıq günlər yaşadacaq, şeairi İslamiyeyi təxribə işlə/çalışacaq dəhşətli və münafiq bir şəxsdir. "(9)

Çoxu dəfə onun möcüzəliklərindən bəhs edilər. Bu vaxt komandirliyinə də diqqət çəkilər. (10)

Böyük Dəccal, dinsizliyi proqram əldə edib daha çox Xristianlığa döyüş açarkən, İslam Dəccalı Süfyan, Allah qatında yeganə haqq din olan İslama həm də açıqca döyüş açmaqdadır. Onun üçün də daha dəhşətli görülmüşdür. Əlbəttə, qüvvədən qalxmış və təhrif edilmiş bir dini tərk etmək haqq, əbədi və hökmü davam edən bir dinə xəyanət etmək dərəcəsində gayretullaha toxunmayacaq. (11)

Dəccal haqqında təvatür var

Elm adamlarının çoxu Dəccal haqqında təvatür olmadığını, inkarının mümkün olmadığını söyləyərlər. (12) Hətta bu mövzuda Allame Şövqəni, Gözlənilən Mehdi, Dəccal və Məsih Haqqında Gələn Rəvayətlərin Tevatür Dərəcəsinə Çatdığının Açıqlanması adında bir kitab belə yazmışdır. Şövqəni, bu əsərində Mehdi və İsa Əleyhissalamın enişi haqqındakı hədislərin olduğu kimi Dəccal haqqında rəvayət edilən hədislərin də tevatüre çatdığını izah edər. (13)

İbni Məhrumda, Dəccalın çıxışına inanmanın vacib olduğunu söyləyər. (14) Onun gələcəyini inkar etmək isə heç olmasa dəlalətdir.

Süfyanla əlaqədar hədis vardırmı? 

Şübhəsiz. Həm də bir çox vardır. Yoxdur demək ya cəhalətdən, ya da qəsddən qaynaqlanar. Bədiüzzaman, məhkəmədə prokurorun, "Süfyanla əlaqədar hədis yoxdur" şəklindəki iddiasını cavablandırarkən bu gerçəyə diqqət çəkmişdi:

"Süfyana dair heç bir hədis yoxdur; varsa mövzudur' deyən müddəi, heç hədis kitablarını oxumadığı, bəlkə Quranın surələrinin nə qədər olduğunu bilmədiyi halda, biri bir milyon, digəri beş yüz min hədisi hifzinə alan İmamı Əhməd İbni Hənbəl və İmamı Buxari kimi müctəhidlərin, belə küllü və ümumi bir tərzdə cəsarət edə bilmədikləri halda, o müddəi (iddia edən), küllü bir surətdə və ümumi bir tərzdə 'Süfyan haqqında heç bir hədis yoxdur, varsa mövzudur' deməsiylə, həddindən minlər dəfə təcavüz edib, böyük bir səhvi irtiqab etmiş. Fərzi muhal olaraq, hədis də olmasa, ümməti İslamiyede bir həqiqəti ictimaiyə və müteaddit dəfələr əsəri görülmüş, vaqe və haqq bir hadisəsni gələcəyiyədir. "(15)

Dəccalların sayı çoxdur. Hər əsrin dəccalları vardır. Bir hədisi şərifdən bunların sayının otuzu tapacağını öyrənirik. (16)

Bunlar arasında ahirzaman dəccallarının ap ayrı yeri vardır. Çünki daha dəhşətlidirlər. Bunlar da iki dənədir. Biri, böyük Dəccaldır, dünya səviyyəsində çıxar; digəri də İslam Dəccalıdır. Buna -ki Hz. Əli(17) və birkısım əhli təhqiq Süfyan demişlər(18) və Hz. Əli hamı/həmişə bu Dəccaldan bəhs etmişdir. (19) Süfyan Müsəlmanlar içində çıxacaq və aldatmaqla iş görəcək. 

Dəccalla əlaqədar Buxari və Müslim daxil bir çox hədis kitabında çox səhih hədis var. Doğrusu Dəccalın xüsusiyyətləri və işi xaric gələcəyiylə əlaqədar heç bir mübahisə/müzakirə yoxdur.

Elə isə Dəccalın gələcəyi nə qədər qətisə Mehdinin gəlişi də o ölçüdə qaçınılmazdır. Çünki zəhər panzehirsiz düşünülə bilməz. Nemrudu Hz. İbrahimsiz, fironu Hz. Musasız düşünə bilməyəcəyimiz kimi Dəccalı da Mehdisiz düşünə bilmərik. Dəccal varsa Mehdi də vardır.

Heç ağıl qəbul edər mi ki, Dəccal meydanı boş tapıb ala bildiyinə at oynatsın, maddi və mənəvi istədiyi hər cür təxribatı etsin, batilləri yerləşdirməyə çalışsın da onun qarşısında dayanacaq, onunla mübarizə edəcək, təxribatını maneə törədib haqqın yerləşməsini təmin edəcək kəslər oasın. Bunu ağılla, məntiqlə, elmlə, dinlə uyğun gəldirmək mümkün deyil, adetullaha da tərs düşər. Bədiüzzamanın dediyi kimi, "Cənabı Haqq kamalı rəhmətindən, şəriəti İslamiyenin əbədiyyətinə bir əsəri himayet olaraq, hər bir fəsadı ümmət zamanında bir muslih və ya bir müceddit və ya bir xəlifəsni zişan və ya bir qütbü əzəm və ya bir mürşidi ekmel və yaxud bir cür Mehdi hökmündə mübarək şəxsləri göndərmiş; fəsadı aradan qaldırıb, milləti islah etmiş, dini Əhmədini (a. s. m.) mühafizə etmiş. Madam adəti elə cərəyan edir; ahirzamanın ən böyük fəsadı zamanında, əlbəttə ən böyük bir müctəhid, həm ən böyük bir müceddit, həm hakim, həm Mehdi, həm mürşid, həm qütbü əzəm olaraq bir şəxsi nuranini göndərəcək və o şəxs də Əhli Beyti Nəbəvidən olacaq. "(20)

----------------------------
(1) Müslim, Fitən: 126.
(2) Ramuzü'l-Əhadis, s. 518.
(3) Buxari, Fitən: 26; Müslim, Fiten: 101.
(4) Müslim, Fitən: 125; Tirmizi, Kitabü'l-Mənaqib: 70.
(5) Buxari, Kitabü'l-Məğazi: 64.
(6) Əhməd İbni Hənbəl, Müsnəd, I-VI (Qahirə: 1313), 5:372.
(7) əl-Heytəmi, Məcmaü'z-Zəvaid-I-VIII (Beyrut: 1403/1982), 7:348. 
(8) Hakim ən-Nisaburi, Əbu Abdullah Məhəmməd, Müstədrek, I-IV (Beyrut: Daru'l-Marife, ts.), 4:520; Kənzü'l-Ummal, 14:272. 
(9) Alaeddin el-Müttekì min Hüsameddin bin İsmayıl əl-Hindi, Kənzü'l-Ummal (Beyrut: 1989), 11:125; Bursalı İsmayıl Haqqı, Ruhu'l-Bəyan fi Təfsiri'l-Qur'an, I-X (İstanbul: 1330), 8:197.
(10) Müslim, Fitən: 125.
(11) Nursi, Sözlər, s. 158.
(12) əl-Münavi, Feyzü'l-Kadir (Beyrut: 972), 3:537; Səid Həvva. əl-Essas fi's-Sünne-İslam Akàidi. çev. M. Əhməd Var ol, Orxan Aktepe v. d. (İstanbul: Axsa nəşr-Satışa çıxarma, 1992), 9:335.
(13) Sıddık Həsən Xan, əl-İzaa, s. 114; Səid Həvva, əl-Essas fi's-Sünne, 9:335-336.
(14) Sarıtoprak, A. g. e., s. 67. 
(15) Şüalar, s. 360.
(16) Buxari, Fiten: 25; Menakıb: 25; Müslim, Fiten, 84; Əbu Davud, Fiən: 1.
(17) Qəzali, Əhyasnı İlahiyyat, 1:59
(18) Berzenci, əl-İşaa fi Əşratissəyə, s. 95-99; Müxtəsər u Təzkirəti'l-Qurtubi, s. 133-134; Şüalar, s. 501, 504.
(19) Şüalar, s. 501.
(20) Məktubat, s. 425