Namazda imamın qiraətini dinlənilmədiyinə görə namaz pozular mi? Qiyamda olarkən imamın oxuduğu Qur'anı dinləmək fərzdir. Amma bəzən insanın ağlı bir anlıq başqa bir yerə gedir və bəzi ayələri qaçırır ...

     Namazda susub imamı dinləmək vacibdir. Dalğınlığına görə diqqət etməsə, bilə-bilə, qəsdən olmadığı üçün, buna görə namaz pozulmuş olmaz. Yalnız savabı azalar.

     İmama Uyan Camaatın (Muqtədî) Qiraəti:

    Hənəfilərə görə, imama uyan üçün qiraət yoxdur. Əsaslandıqları dəlillər bunlardır:

a. Kitab

     Ayədə belə buyurulur:

"Qur'ân-ı Kərim oxunduğu zaman onu dinləyin və Susun ki mərhəmət olunasınız." (əl-Əraf, 7/204).

     Əhməd b. Hənbəl, alimlərin, bu ayənin namaza aid olduğu haqda fikir birliyi içində olduqlarını ifadə edir. Ayət; "dinləmə" və "susma" nı əmr edir. Birinci sübh, axşam və şam namazları kimi səsli (cehri) oxunan namazlara aiddir. Susma isə, açıq və ya gizli oxunmasından asılı olmayaraq, bütün namazlara aiddir. Buna görə namaz qılanların səsli namazda dinləmələri, səssiz olanlardandır isə susmaları vacib olar. Bu prinsipə tabe olmamaq təhrimən məkruhdur.

b. Sünnə 

     Hədisdə belə buyurulur:

"Kim imanın arxasında namaz qılarsa, imamın qiraəti onun da qiraətidir." (İbn Macə, İqamə, 13).

    Bu hədis, gizli və açıq oxunan bütün namazlara aiddir. Başqa bir hədisdə belə buyurulur:

"İmam, ona uyulmaq üçün önə keçirilmişdir. Buna görə, o təkbir alınca siz də alın. Oxuduğu zaman isə Susun." (Buxari, Salət, 18, Azan, 51, 74, 82, 128, Təqsiru`s-Salət, 17; Müslim, Salət, 77, 82).

    Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) bir gün ikindi namazını qıldıranda, arxasında camaatdan bir adam "Səbbihi'smə Rabbikə la'lâ" surəsini oxumağa başladı. Rasulallah (s.ə.s), namazın sonunda camaata dönərək, oxuyanın kim olduğunu soruşdu. Bir adam onun oxuduğunu söyləyincə Hz. Peyğəmbər (s.ə.s): "Mən, sizdən bəzilərinizin mənimlə münâqişə etdiyinizi düşündüm." (Müslim, Salət, 48) buyurdu. Bu hədis, gizli oxunan namazda camaatın qiraətdə olmaması lazım olduğuna dəlalət edir. Səssiz qılınan namazda belə olunca, səsli oxunan namazlarda belə olması daha məntiqlidir..

c. Qiyas.

     Camaatın da qiraət etməsi gərəksə idi, digər rüknlərdə olduğu kimi, namaza imam rükuda ikən çatan (Məsbuq) qiraətdən məsul tutulardı. Amma rukuda yetişən kimsə o rükətə çatmış sayılır. Beləcə, camaatın qiraəti, camaata sonradan çatan (Məsbuq) qiraətinə qiyas edilmişdir (əl-Qâsânî, Bədâyîu's-Sanayi ', Beyrut, l, 110 vd .; əz-Zühaylî, əl-Fıkhu'l-İslâmî və Ədilletuh, Dəməşq, l, 648)

    Hənəfilərin xaricində qalan əksəriyyət İslam hüquqçularına görə, namazda qiraət olaraq Fatihənin oxunması lazımdır.

"Fatihə oxumayanın namazı yoxdur.",

"Özündə Fatihə oxunmayan namaz kafi olmaz.",

"Namazı mən necə qılıramsa, siz də elə qılın."

     hədisləri bunun dəlilləridir (bax. İbn Rüşd, Bidâyətü'l-Müctəhid, Misir, ty., I, 119 vd .; İbn Qudâmə, əl-Muğni, 3. nəşr, Qahirə, ty., I, 376-491, 562- 568; əş-Şirazi, əl-Mühezzeb, Matbaatü'l-Babı əl-Hələbi, I, 72).

     Hər namazın ilk iki rük'əində Fatihədən sonra bir surə oxunması isə sünnədir. Imama uyan kimsə, gizli oxunan (sirri) namazda Fatihə və bir surə oxuyar. Mâlikî və Hənbəlilərə görə səsli oxunan (cəhri) namazda heç bir şey oxumaz. Şâfiîlərə görə isə, cəhrî'də yalnız Fâtiha'yı oxuyar. Əhməd b. Hənbəlin, açıqlıq qazanan görüşünə görə, camaat, imamın ilk ara-verişində, Fatihənin yarısını, ikinci yerdə isə geri qalanını oxuyar. Bu ikisi arasında, imamın oxuyuşunu dinləyər (əz-Zühaylî, a.ç.ə, I, 649).

    Şəfiilər belə demişlər: Hər rükətdə imama uyan adamın Fatihəni oxuması lazımdır. Bunun əsaslandığı dəlil belədir: Ubadə b. Samit (ra) 'dan rəvayət edilən bir hədisi şərifdə belə keçməkdədir. "Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) sübh namazını qıldıranda oxumaqda çətinlik çəkmişdir. Namazdan ayrılınca belə buyurmuşdur: İmamınızın arxasında Qur`an oxuduğunuzu görürəm. Ubadə demişdir ki, biz ona: Bəli, vallahi dedik. Bunun üzərinə Hz. Peyğəmbər (s.ə.s) belə buyurmuşdu: "Fatihə xaricində bunu etməyin. Çünki Fatihəni oxumayanın namazı yoxdur. "(Bu hədisi Əbu Davud, Tirmizi, Əhməd və İbn Hibban rəvayət etmişlər.)

Read 5.923 times
In order to make a comment, please login or register