Peyğəmbərlər günah işləmişlərdir mi? İşləmələri mümkünmüdür? -1

Nəvəvi, Muslim'in şərhində, Qadı İyad (rahmətullahi aleyh)'dən nəqlən bunları deyir:

"Alimlər, bütün peyğəmbərlərin peyğəmbərlik vaxtlarından əvvəlki həyatlarında, küfür üzərində bir an belə olmadıqları xüsusunda, ittifaq halındadırlar.

Küfür xaricində qalan günahlara gəlincə, yenə bütün alimlər, bütün peyğəmbərlərin böyük günahlardan məsum və pak olduqları üzərində ittifaq etmişlərdir.

Ancaq günahsızlıqları:

• ağıl yönündən mi;

• din və şəriət yönündən mi

sabit olduğu nöqtəsində, görüş ayrılığı olmuşdur ki, bu fərqli görüş, nəticəni dəyişdirməz.

Peyğəmbərlərdən kiçik günahların meydana gəlib gəlməməsi məsələsində isə, bu xüsusdakı görüşlər belədir:

Bütün peyğəmbərlər, mərtəbələrinə kölgə düşürücü, Onları alçaldıcı və mürüvvətlərini (insanlıqlarını) zədələyici ən kiçik günahlardan belə pak və münəzzəh olduqları xüsusunda, alimlər arasında bir ixtilaf yoxdur. Hamısı bu nöqtədə də ittifaq halındadırlar.

Yuxarıda sıraladığımız günahlar xaricində qalan bəsit xətalara və əhəmiyyətsiz isabətsizliklərə gəlincə, fəqihlərin, mühəddislərin və kəlam əhlinin sələf və xələf sayılan alimlərinin böyük əksəriyyətinə görə, bu cür xətaları işləmələri də, caizdir. Yəni mümkündür. Bunların dəlilləri isə, bəzi ayətlərin və hədislərin zahiri mənalarıdır.

Lakin imamlarımız mövqeyindəki mühəqqiq fəqihlər və kəlam əhlindən böyüklərimiz, bütün peyğəmbərlərin böyük günahlardan olduğu kimi, hər növ kiçik günahlardan da məsum olduqlarına hökm etmişlər və bəzi ayətlər ilə bəzi hədislərdə görülən halı incələyərək:

Peyğəmbərlərdən görülən bu hal:

• ya bir təvil nəticəsində; və ya

• yanılma əsəri, yaxud da

• Allahdan aldıqları icazə ilə meydana gəlmiş, bir qismi də peyğəmbərlik vaxtlarından əvvəl baş vermiş, demişlərdir.

Haqq olan məzhəb də budur."

Peyğəmbərlərə isnad edilən xətalar nələrdir:

Bunlar:

• Adəm (əleyhissəlam)'ın unudaraq cənnətdəki ağacdan yeməsi;

• Nuh (əleyhissəlam)'ın kafir olan qövmü əleyhində bəddua etməsi;

• Musa (əleyhissəlam)'ın icazəsiz olaraq, bir kafiri öldürməsi; və

• İbrahim (əleyhissəlam)'ın öz qövmünün şərrindən qorunması üçün təvriyyə yollu (birdən çox mənası olan sözü, 2 mənaya gələcək şəkildə istifadə etmək) olub əslində doğru olan söz söyləməsidir.

Bu saydıqlarımızdan hansılar başqa insanlar üçün günah sayılar? Əslində heç biri günah sayılmaz.

Bununla bərabər, onlar bu işləri, Allahdan icazə almadan işlədikləri üçün, qorxmuşlar, həya etmişlər və uca mərtəbələri ilə uyğun düşmədiyi üçün, bəzilərindən dolayı, Allah tərəfindən qınanmışlar. Hamısı bu qədərdir.