Ərəfə günü oruc tutmağın hökmü və fəziləti nədir? Ərəfə gününü necə dəyərləndirmək lazımdır?

Ərəfə günü oruc tutmağın hökmü və fəziləti nədir? Ərəfə gününü necə dəyərləndirmək lazımdır?

Dear Brother / Sister,

    Qur'an-ı Kərim`də Fəcr surəsində "Və on gecəyə and olsun." ifadəsində nəzərdə tutulan on gecə, bəzi mənbələrə görə Ramazan ayının son on günü və ya Məhərrəmin ilk on günü olaraq ifadə edilsə də ümumi görüş, bu mübarək on günün Zilhiccə ayının ilk on günü olduğudur.

    Qəməri ayların on ikincisi olan Zilhiccə ayı, İslâm'ın beş əsasından olan həcc ibadətinin yerinə gətirildiyi aydır. Bu mübarək ayın birindən onuna qədər olan zaman hissəsi "leyali-i aşərə", yəni on mübarək gecədir. Onuncu gün isə Qurban Bayramının ilk günüdür. Peyğəmbər Əfəndimiz (s.ə.s.) bu günlərin əhəmiyyətini belə ifadə edir:

"Saleh əməllərin Allah'a ən çox sevimli olduğu günlər bu on gündür! Ondakı hər bir günün orucu bir illik oruca (savabca) bərabərdir. Ondakı bir gecə qiyamı (ibadətlə əhya edilməsi) Qədr Gecəsinin qıyamına (ihyasına) bərabərdir." (Tirmizi, Savm, 52; İbn Macə, Sıyam, 39)

    Peyğəmbər Əfəndimizin zövcəsi Hafsa (r.ə) deyir ki:

"Rəsulullah (sav) dörd şeyi tərk etməzdi: Aşura günü orucu, Zilhiccənin on günü orucu, hər ay üç gün oruc və səhərin iki rükət sünnəti." (İbn Qayyim əl-Cevziye, Zadu'l-Mead 2/651)

    Əbud-Dərda (r.ə) Zilhiccə ayının əhəmiyyətini belə izah edir:

    "Zilhiccənin ilk doqquz günü oruc tutmalı, çox sədəqə verməli, çox dua və istiğfar etməlidir. Çünki Rəsulullah (sav):

    "Bu on günün xeyir və bərəkətindən məhrum olana təəssüflər olsun." buyurdu.

     Zilhiccənin ilk doqquz günü oruc tutanın, ömürü bərəkətli olar, malı çoxalar, övladı bəlalardan qorunar, günahları bağışlanar, yaxşılıqlarına qat qat savab verilər, ölüm anında ruhunu asan təslim edər, qəbri işıqlanar, Mizanda savabı ağır gələr və cənnətdə yüksək dərəcələrə qovuşar . "

    "Allah qatında Zilhiccənin ilk on günündə edilən əməllərdən nafilə ibadət baxımından daha qiymətlisi yoxdur. Bu günlərdə təsbihi (Sübhanallah), tahmidi (Əlhəmdülillah), təhlili (La ilahə illəllah) və təkbiri (Allahu əkbər) çox söyləyin!" (Abd b. Humeyd, Müsnəd, 1/257)

    Allah Təalanın bərəkətli etdiyi, Qur'ân-ı Kərim'də üzərinə and içilən, Zilhiccənin ilk on gecəsində edilən əməllərə yeddi yüz misli savab veriləcəyini Peyğəmbər Əfəndimiz (sallallahu aleyhi və səlləm) müjdələyir. Bu günlər bizlərə tövbə etmək və qısa zaman dilimlərində yenidən çox səmərə əldə etmək fürsətinin verildiyi günlərdir. Biz də Peyğəmbər Əfəndimizə tabe olaraq, gündüzləri orucla keçirməli, sədəqə verməli, Allah Təalanı zikr etməliyiz.

 

Ərəfə Günü

    Ərəfə, Qurban Bayramından bir əvvəlki gün, hicri təqvimə görə Zilhiccə ayının 9-cu günüdür. Başqa günə ərəfə deyilməz. Ölkəmizdə Ramazan Bayramının bir əvvəlki gününə də ərəfə deyilmişdir. Rəsulullahın (aleyhissalatu vassələm) bildirdiyinə görə:

"Günlərin ən fəzilətlisi Ərəfə günüdür. Fazilətcə cümə gününə bənzər. O, cümə günü xaricində edilən yetmiş həccdən fəzilətlidir. Duaların ən fəzilətlisi də ərəfə günü edilən duadır. Mənim və məndən əvvəlki peyğəmbərlərin söylədiyi ən fəzilətli söz də: Lailahə illəllah vəhdəhu la şərikə ləhu. (Allah birdir, ondan başqa ilah yoxdur, Onun şəriki də yoxdur) sözüdür. " (Muvatta, Həcc 246)

    Həzrəti Aişə (ra) nəql edir:

"Allah, heç bir gündə, ərəfə günündəki qədər bir qulu oddan çox azad etməz. Allah məxluqata rəhmətiylə yaxınlaşar və mələklərə qarşı fəxr edər və:" Bunlar nə istəyirlər? "deyər." (Müslim, Həcc 436)

   Rəsulullah sallallahu aleyhi və səlləm:

   "Ərəfə gününə hörmət edin! Ərəfə, Allah'ın qiymət verdiyi bir gündür."

    deyərək, Allah Təâlâ'nın qiymət verdiyi günü hörmət edərək şüurlu bir şəkildə yaşamağa cəhd etməmizi istəmişdir. Hörmət, verilən neməti dərk etməklə və veriləni bilməklə, görəbilməklə başlayır. Ərəfə gününü günahlara girmədən orucla, duayla, istiğfarla keçirmək qullarını ərəfə günündə bağışlayacağını müjdələyən Allah Təalaya hörmətin və şükrün bir ifadəsidir. (Deyləmi)

     Həzrəti Ömər (r. a) ilə bir Yəhudi arasında keçən söhbət də ərəfə gününün əhəmiyyətini göstərməkdədir:

     Həzrəti Ömərin xəlifəliyi zamanında Yəhudilərdən biri:

    "Ey Ömər, siz bir ayə oxuyursunuz ki, o ayə bizə ensəydi o günü bayram olaraq qeyd edərdik." dedi. O ayə, Maidə surəsinin üçüncü âyəsiydi. Cənab-ı Haqq belə buyurmuşdu:

   "Bu gün sizin dininizi kamil etdim və sizə olan nemətimi tamamladım."

    Bu ayə, hicri onuncu ildə, Vida Həccində, ərəfə günü olan cümə günü əsrdən sonra, Peyğəmbər Əfəndimiz (sav) Ərəfatda "Adba" adındakı dəvəsinin üzərində vəqfədə ikən nazil olmuşdu. Dəvə vəhyin ağırlığına dözə bilməyərək yerə çökmüşdü. Hz. Ömərə Yəhudidən hansı ayə olduğunu öyrənincə belə dedi:

"Biz o günü və o gün bu ayənin Hz. Peyğəmbərə (sav) nazil olduğu yeri bilirik. Cümə günü ərəfədə idi." (Buxari, İman, 33, Məğazi, 77, Təfsir, Maidə 2; Müslim, Təfsir 3)

    demiş və o günün bayramımız olduğuna işarə edərək ərəfə gününün əhəmiyyətini ifadə etmişdir.

    Ərəfə günü, Həzrəti Adəm (aleyhissalam) ilə Həzrəti Həvvanın Ərafatda görüşdükləri gündür. Təvriyə, ərəfə günündən bir əvvəlki günə deyilir.

    Ərəfə günü oruc tutmaq da çox savabdır. Bu gün tutulan oruc, min gün nafilə oruca bərabərdir. Ayrıca keçmiş və gələcək ildə edilən tövbənin qəbul olmasına da səbəb olur.

    Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurmuşdur:

"Ərəfə günü tutulan oruc, min günlük nafilə oruca bərabərdir." (Tərğib və Tərhîb Trc, 2/460)

"Ərəfə günü tutulacaq orucun əvvəlki və sonrakı ilin günahlarına kəffarə olacağını Allahdan ümid edirəm." (Tirmizi, Savm, 46 (749); İbn Macə, Sıyam, 40)

    Ərəfə günü xüsusilə min ədəd İxlas oxumaq büyük zatlar tərəfindən tövsiyə edilmişdir. Hədis-i şəriflərdə İxlas surəsini oxumağın qul borcu xaric digər günahların bağışlanılmasına vəsilə olacağı deyilmişdir.

"Kim ərəfə gecəsində min dəfə" Qul huvəllahu Əhəd / İxlas Surəsini "oxuyarsa, Allah ona istədiyini verər." (Kənzul-ummal, h. No: 2737)

    "Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) ərəfə axşamı ümmətinin bağışlanması üçün dua etdi. Duasına,

    'Şübhəsiz ki mən zalımdan başqasını məğfirət etdim.' deyə cavab verildi. 'Zalımdan isə məzlumun haqqını alaram.' buyruldu. Rəsul-i Əkrəm:

    'Ey Rəbbim, dilərsən məzluma cənnətdə mükafatını verər zalımı da bağışlayarsan. " deyə dua etdi isə də Ərafatda bu duasına Allah Təaladan qəbul gəlmədi. Sabah vaxtı Müzdəlifədə eyni duanı təkrar etdi. Bu dəfə duası qəbul edildi. Rəsulullah məmnuniyyətini və sevincini müəyyən edərək güldü. Bunun üzərinə Əbu Bəkr və Ömər (ra):

     'Anam atam sizə fəda olsun, bu saatda siz gülməzdiniz, sizi güldürən nədir?' deyə soruşdu. Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm):

     'Allah'ın düşməni İblis, Allah Təâlâ'nın duamı qəbul edərək ümmətimi bağışladığını anlayınca torpağı götürüb başına vurmağa və vay sənə həlak oldun deyə fəryada başladı. Məhz Şeytanın görmüş olduğum bu fəryadı məni güldürdü, buyurdu. "(İbn Macə, Mənasik, 56)

    Ərəfə gününə hörmət olmalı, o gün hacılar Ərafatda vəqfə edib dua edərkən mənən onların yanında olduğumuzu hiss edərək dualarına iştirak edilməlidir. Belə bir gündə bizi günaha sala biləcək hər şeydən uzaq qalmaq lazımdır.

    "Günümüzdə ərəfə, bayramın bir əvvəlki günü olduğu üçün dünyalıq təlaşlar ən sıx olduğu bir gün olaraq yaşanmaqdadır. Halbuki ki ərəfə insana verilən ən qiymətli vaxtlardan biridir. Bu günlər ibadət və əffv edilmə günləridir. Hacıların Ərəfatda" Ləbbeyk (Buyur Rəbbim) "deyərək dil, irqi, bədən ayrımı edilmədən bir araya gəldiyi məhşər gününü xatırladan, qulluğun Allah Təâlâ'ya dualarla, təlbiyələrlə ərz edildiyi ən qiymətli zaman dilimidir. Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurmuşdur:

"Duanın fəzilətlisi, ərəfə günü edilənidir." (Muvatta, Həcc 246)

    Allah Təala bəzi gecələr duaların rədd edilməyecəyini Peyğəmbər Əfəndimizə (sallallahu aleyhi və səlləm) bildirmişdir. Rəhmət qapılarının açıldığı dörd mübarək gecə bunlardır:

1. Fıtr (Ramazan) bayramı gecəsi,

2. Qurban Bayramı gecəsi,

3. Tərviyə gecəsi (Zilhiccə ayının 8. gecəsi),

4. Ərəfə gecəsi, (İsfəhani)

     Ərəfə gününü və gecəsini ibadətlə keçirmək çox fəzilətlidir. . Ərəfə günü günahlardan uzaq qalanın da bağışlanacağı Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) tərəfindən müjdələnmişdir.

"Ərəfə günü Rəsulullahın (sallallahu aleyhi və səlləm) yanında olan bir gənc, qadınları düşünür və onlara baxırdı. Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) əliylə bir neçə dəfə gəncin üzünü qadınlardan çevirdi. Gənc yenə onları düşünməyə başladı. Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm):

- Qardaşımın oğlu, bu gün elə bir gündür ki, bu gündə hər kəsin qulağına, gözünə və dilinə sahib olarsa günahları bağışlanar, buyurdu. "(Müsnəd, 1/329)

Ərəfə Günü Edilməsi Tövsiyyə Edilenler:

1. Ərəfə gününün sübh namazının fərzindən sonra təşrik təkbirləri gətirilməyə başlanmalıdır.

2. Ərəfə günü oruc tutulmalıdır.

3. Ərəfə gününə hörmət edilməli, günaha girməməyə diqqət edilməlidir.

4. Ərəfə günü çox dua və istiğfar edilməlidir.

5. Ərəfə günü 1000 ədət İxlas-şərif oxunması yaxşı olar.

Suallarla İslam