"Günortadan gecənin qaranlığına qədər namazı qıl. Sübh Qur`anını da (sübh namazında oxu). Şübhəsiz, sübh namazı müşahidə olunandır." (İsra, 78) ayəsində namazın üç dəfə qılınması əmr olunur ?

The Details of the Question

Gün batmağa meyl edəndən gecənin qaranlığınadək bəlli vaxtlarda namaz qıl və sübh çağı Quran oxu (fəcr namazını da qıl)! Çünki sübh çağı oxunan Quranın şahidləri olur. (İsra surəsi / 78) bu sureden belli olurki 3 defe namazlari birlewdirib qilmaq olar???umumiyyetle bu surenin menasi nedir yeni ne eheiyyet kesb edir

Submitted by Anonim on Thu, 21/08/2014 - 18:14

The Answer

Dear Brother / Sister,

Və aleykumussalam.

Namazın üç vaxt deyil, beş vaxt olduğu həm ayələrin işarələrindən, həm də səhih hədislərin açıq bəyanlarından aydın olmaqda və 15 əsrdir bütün ümmət bunu belə qəbul etmiş və həyata keçirmişdir.

Bəli, İmandan sonra İslam dininin ən təməl məsələsi olan namaz, gündə beş dəfə qılınması əmr edilən bir fərzdir. Uca Allah,

"Həqiqətən, namaz möminlər üzərinə -vaxtları bəlli bir öhdəlik olaraq- fərz edilmişdir" (Nisa, 4/103)

tərcüməsindəki ayədə, namazı bəlli vaxtlarda qılınması lazım olan bir öhdəlik olaraq ortaya qoymuşdur.

Namazın beş vaxt olduğu mövzusunda ümmətin icması / ittifaqı vardır. İman əsaslarından başqa İslamın bəlkə də heç bir məsələsi, - on dörd / on beş əsr boyunca- praktik həyatda varlığını davam etdirərək özünü isbat edən beş vaxt namaz qədər açıq deyil.

Beş Vakit Namaz

Namazın beş vaxt olduğunu göstərən bəzi ayə və hədislər:

- Hədislərdə namazın beş vaxt olduğu açıqca ifadə edildiyi kimi, Qur'an'da da bu vaxtlara yer verilmişdir:

İslam alimlərinə görə,

"Gündüzün günəş dönüb gecənin qaranlığı çöküncəyə qədər qədər (bəlli vaxtlarda) namaz qıl; bir də səhər namazını (qıl). Çünki səhər namazı müşahidə olunur." (İsra, 17/78)

[Başqa bir tərcümə şəkli: “Günortadan gecənin qaranlığına qədər namazı qıl. Sübh Qur`anını da (sübh namazında oxu).” (İsra, 17/78)]

tərcüməsindəki ayədə beş vaxt namaza işarə edilməkdədir. Qurtubi`yə görə, bu mövzuda təfsirçilərin icması / ittifaqı vardır. (Qurtubi, əlaqədar ayənin təfsiri) Belə ki:

Ayədə zikr edilən "Günəşin dönməsi" təbiriylə zaval vaxtından sonra qılınan günorta və ikindi namazına; "gecənin qaranlığı çöküncə" ifadəsiylə, günəşin batmasından sonra qılınan axşam və yatsı namazına işarə edilmişdir. Səhər namazı isə, ayrıca zikr edilmişdir. (Qurtubi, a.k.y)

Buradakı ayə, namazla əlaqədar ilk enən ayədir. Bu ayədə əvvəl günorta namazına yer verilmişdir. Çünki Hz. Peyğəmbər tərəfindən ilk qılınan fərz namaz, günorta namazıdır. (Qurtubi, a.k.y)

- Yenə başda Abdullah ibn Abbas kimi bir çox İslam aliminə görə

"Elə isə Siz axşama çatanda (axşam və işa vaxtında), səhərə çıxanda, gündüzün sonunda (ikindi vaxtına) və günortaya çıxdığınızda (namaz qılın) ki, göylərdə və yerdə həmd O`na məxsusdur." (Rum, 30 / 17-18)

tərcüməsindəki ayələr də beş vaxt namazı bildirməkdədir. (Qurtubi, əlaqədar ayələrin təfsiri).

- Hz. Əbu Hüreyrə (Allah ondan razı olsun.) nəql edir: Hz. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurdu:

"Birinizin evinin qapısında (bir rəvayətdə: həyətində axan) bir çay olsa da bunun içində gündə beş dəfə yuyunsa, bədənində heç kir qalarmı?" Oradakılar: "Heç bir şey qalmaz" dedilər. -Bunu Üzerine- Hz. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) buyurdu ki: "Məhz namaz da belədir, (yəni; namaz da gündə beşi dəfə qılındığı zaman) suyun pası aradan qaldırdığı kimi, o da günahları aradan qaldırar." (Tirmizi, Əmsal, 5)

- Talha b. Ubeydullah nəql edir: Saçı-başı dağınıq bədəvi bir adam Hz. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm) 'in yanına gəlib:

"Ey Allahın Rəsulu! Allahın mənə fərz qıldığı namazdan xəbər verin "dedi. Hz. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm),

"(gündəlik fərz namaz) beş vaxtdır. Sünnə olaraq qılınacaq namazlar bunun xaricindədir "buyurdu. (Hədisi Buxarî və Müslim rəvayət etmişdir. bax. Şövqəni, Neylu'l-Əvtar, I / 277)

- Hz. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm), buyurur:

"Mən, hər gün beş vaxt namazı qılmaqla əmr olundum." (Buxarî, Mənakibul-Ənsar, 42)

- Abdullah. b. Abbas nəql edir: Muaz (b. Cəbəl) 'i Yəmənə (vali olaraq) göndərən Hz. Peyğəmbər (sallallahu aleyhi və səlləm), ona bu təlimatı verdi:

"Onları Allah`dan başqa ilah olmadığına və mənim Allahın Rəsulu olduğuma şəhadət etməyə dəvət et. Əgər bu dəvətimi qəbul etsələr, onlara (bu dəfə), Allahın, hər bir gün və gecədə beş vaxt namaz qılmağı onlara fərz etdiyini bildir. Əgər bunu da qəbul etsələr (bu dəfə), Allahın -zənginlərindən alınıb kasıblarına verilmək üzrə- mallarından sədəqə / zəkat vermələrini fərz etdiyini onlara bildir " buyurdu. (Buxarî, zəkât, 1)

"Gündüzün ilk və günortadan sonrakı saatlarda / zaval vaxtında gəzin, gecənin sonundan da bir miqdar faydalanın" (Buxarî, İman, 29) mənasına gələn hədisin ifadəsindən bunu anlaya bilərik:

Müxtəlif nafilə ibadətləri və ya gözəl işləri edərkən, xüsusilə insanın gümrah olduğu, özünü yaxşı hiss etdiyi zamanları seçim etməsində fayda var. Gündüzün ilk saatları, son saatları (zavaldan sonrakı saatlarda) və gecənin son saatlarında -adətən- bu gümrahlıq və aktivliklik söz mövzusudur. (bax. İbn Həcər, İbn Rəcəb, müvafiq hədisin şərhi)

Gərək bədənlə arzu edilən bir yerə getmək, gərək qəlblə Allah'a seyr etmək (seyr ilellah) gecələrin son saatlarında daha əlverişlidir. (İbn Hacər, e.y)

Elə aydın olur ki, peyğəmbər əfəndimizin bu hədisdə xitab etdiyi kimsə eyni zamanda səfərlə əlaqəsi olan bir kimsədir. Bunun üçün, "gəzmək" ifadəsinə də yer verilmişdir. (bax. İbn Həcər, e.y)