Üz üstü yatmaq günahdırmı? Yuxu ədəbi necədir?

salam men yatarken saq terefime yatiram amma ayilanda aqzi asaqi ya sol terefimde olduqumu gorurem bu gunahdi

Dear Brother / Sister,

Və aleykumussalam və rahmətullah.

Yatarkən sağ tərəfə dönüb yatmalı, sağ əli sağ yanaq üzərinə qoymalıdır. Daha sonra çevrilsə də bu sünnə yerinə gəlmiş olar və günah da deyil.Çünki yuxudaykən etdiklərimizdən məsul deyilik.

Üzüstə yatmaq haram deyildir. Ancaq Peyğəmbər Əfəndimiz sallallahu aleyhi və səlləm bu yatmaq şəklini uyğun görməmişdir. Peyğəmbər Əfəndimiz, məsciddə bu şəkildə yatan birini oyandırmış və "Bu şəkildə yatmaq Allah'ın sevmədiyi bir yatmaq şəklidir" buyurmuşdur. (Əbû Dâvud, Ədəb, 95; Tirmizî, Ədəb 21)

Göründüyü kimi, Peyğəmbər Əfəndimiz Əleyhissalatu Vəssalam üzüstə yatmağı uyğun görməmiş və "Allah'ın sevmədiyi bir yatmaq" şəkli olduğunu bildirmişdir. (bax. İbrahim Canan, Kutubu-sittə Tərcümə və Şərhi, Akçağ Yayınları: 16/168)

Bu səbəblə -müsəlman olmayanlara bənzəmək niyyəti olmadan- üzüstə yatmaq, haram və ya günah deyilsə də, ədəbə zidd olduğu kimi sünnə savabından məhrum qalmağa səbəb olar.

İslamiyyət; hansı vaxtlarda yatmanın doğru, hansı vaxtlarda yatmanın yanlış oluşundan tutun; yatmazdan əvvəl və oyandıqdan sonra nələr edilməsi lazım olduğuna gələnə qədər, yuxuyla bağlı də bütün ədəb əsaslarını təsbit etmişdir.

Əvvəla yuxunun "növlərinə" baxaq. "Yuxu üç növdür" deyən Bədiüzzaman, "Və ya gündüz yuxusunda ikən ..." məalındakı Əraf surəsinin 4-cü ayəsinin təfsiri mahiyyətində belə deməkdədir.

"Yuxu üç növdür:

"BİRİNCİSİ: Gayrûlədir ki, fəcirdən sonra, ta vakt-i kərahət bitənə qədərdir. (Yəni günəşin doğuşundan, təxminən 45 dəqiqə keçənə qədərki zamandır). Bu yuxu, ruzinin noqsaniyətinə və bərəkətsizliyinə hədislə səbəbiyyət verdiyi üçün, xilaf-ı sünnədir. (Sünnəyə ziddir.) Çünki ruzi üçün səy etmənin (çalışmanın) mukaddəmatını ihzar etmənin (başlanğıcını, hazırlığını etmənin) ən münasib zamanı, sərinlik vaxtıdır. Bu vaxt keçdikdən sonra bir rəhavət (təmbəllik,ağırlıq) arız olar. O günkü çalışmağa və dolayısilə da ruziyə zərər verdiyi kimi, bərəkətsizliyə də səbəbiyyət verdiyi, çox təcrübələrlə sabit olmuşdur.

"İKİNCİSİ: Fəylûlədir ki, ikindi namazından sonra, məğribə (axşama) qədərdir. Bu yuxu ömrün noksaniyətinə, yəni, yuxudan gələn sərsəmlik cəhətiylə, o günkü ömrü nəvmâlûd, yarı yuxu, qısacıq bir şəkil aldığından, maddi bir noqsaniyət göstərdiyi kimi, manəvî cəhətiylə də, o gün həyatının maddi və mənəvi nəticəsi əksərən ikindidən sonra təzahür etdiyindən, o vaxtı yuxu ilə keçirmək, o nəticəni görməmək hökmünə keçdiyindən, sanki o günü yaşamamış kimi olur.

"ÜÇÜNCÜSÜ: Qaylûlədir ki, bu yuxu Sünnət-i Səniyyədir. Duhâ vaxtından, günortadan bir az sonraya qədərdir. Bu yuxu, gecə qıyamına səbəbiyyət verdiyi üçün sünnə olmaqla bərabər, Cəzirətü'l Arabda, vaktü'z-zuhr deyilən şiddət-i hərarət zamanında bir tətil-i eşgal, adət-i qövmüyə və muhitiyə (qövmün və mühitin adəti) olduğundan, o Sünnət-i Səniyyəni daha çox qüvvətləndirmişdir. Bu yuxu həm ömrü, həm ruzini tezyide medardır (artmasına səbəbdir). Çünki yarım saat Qeylulə, iki saat gecə yuxusuna müadil gəlir. Demək, ömrünə hər gün bir yarım saat əlavə edir. Ruzi üçün çalışmaq müddətinə, yenə bir yarım saat ölümün qardaşı olan yuxunun əlindən qurtarıb yaşadır və çalışma zamanına əlavə edir. "(Ləm`alar / 269)

Demək ki; günəşin doğuşundan, təxminən 45 dəqiqə keçənə qədər keçən zamanda yatmaq yaxşı deyildir. Əsas olan erkən yatıb erkən qalxmaqdır. Səhər namazını qıldıqdan sonra yatmamaq, Qur'an, hədis təfsir, elmihal oxuduqdan sonra işə başlamaq lazımdır.

Peyğəmbər Əfəndimiz sallallahu aleyhi və səlləm belə buyurmuşdur: "Səhərin erkən saatlarında bərəkət və müvəffəqiyyət vardır."

Son zamanlarda getdikcə artan bərəkətsizliyin və müvəffəqiyyətsizliyin hikməti bu hədis-i şərifin işığında axtarılıb tapılmalıdır. Təəssüf ki, televiziya, "erkən yatmanın düşməni" olaraq insanın qarşısına tikilmişdir. Bu şədit düşməni məğlub edib, mümkün qədər erkən yatıb, təhəccüd namazına qalxmaq, daha sonra günəş doğmadan əvvəl səhər namazına dinc olaraq oyanmaq və ondan sonra yatmayıb işə başlamaq lazımdır. Gümrah, dinc, çalışqan olmalarına hamımızın şahid olduğu babalarımız və nənələrimiz belə edərdilər. Bu gözəl adət yox olunca, sağlamlıq də, bərəkət də, hüzur da yox oldu.

İkindi ilə axşam arasında yatmamak lazımdır. Hər kəs bu vaxtda yatmanın zərərini şəxsən təcrübə edərək görmüşdür. O vaxt yatıb da qalxan kimsə gic kimi olar, heç cür özünü yığışdıra bilməz.

Günorta namazını qıldıqdan sonra bir müddət yatmaq isə çox faydalıdır.

Yatağa yatarkən

* İndi axşamüstü yatmadan əvvəl nələr etmək lazım olduğuna baxaq:

* Yatmadan əvvəl odu söndürmək lazımdır. İndiki vaxtda isə; ocağın, sobanın, kombinin, və s-nin açıq olub olmadığına baxmaq lazımdır. Əgər kombi kimi cihazlar tam təhlükəsiz deyilsə, ən yaxşısı yatarkən bağlanılmalıdır.

Hz. Salim (Allah ondan razı olsun) Peyğəmbər Əfəndimizin (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurduğunu nəql etmişdir:

"Evinizdə yatacağınız zaman odu bağlayın və söndürün." (Ramuz, c. 2 / 467-4)

Xüsusilə kömür, odun sobaları yandıranlar bu xüsusa diqqət etməlidirlər.

* Yatmazdan əvvəl namaz dəstəmazı kimi dəstəmaz almaq lazımdır.

Bəra bin Azib'dən (Allah ondan razı olsun) rəvayət edildiyinə görə Rəsulullah (sallallahu aleyhi və səlləm) belə buyurur:

"Yatacağın zaman əvvəl namaz dəstəmazı kimi dəstəmaz al, sonra sağ tərəfinə uzanıb yat. Daha sonra da belə dua et:​​ "Allah`ım, Sənə təslim oldum. İşimi də Sənə həvalə etdim. Səni sevdim və Səndən qorxduğum üçün Sənə təvəkkül etdim. Ancaq Sənə sığınıram. qurtuluşu da Səndəndir. Endirdiyin Kitaba və göndərdiyin Peyğəmbərə iman etdim. '" Əgər bu şəkildə hərəkət edib o gecə ölsən, müsəlman olaraq ölmüş olarsan. Elə isə son sözlərin bunlar olsun." (Müslim, Zikr: 56)

* Yatmazdan əvvəl oxunacaq bir çox dua vardır. Bunlardan asana gələn oxunmalıdır. Məsələn, Peyğəmbər Əfəndimiz sallallahu aleyhi və səlləm;

"Allah'ım! Qullarını diriltdiyin gündə, məni əzabından qoru!" deyə dua edərdi. (Gündəlik Həyat, c.2 / 158)

Yenə Peyğəmbər Əfəndimiz sallallahu aleyhi və səlləm yatmazdan əvvəl; Fatihə ilə birlikdə bir surə oxumağı (Ramuz, c. 1 / 26-1), "Lə İləhə İllallah, vəhdəhu la şərikə ləh, Ləhu'l mülkü və ləhu'l Həmdu və hüvə ala kulli şey'in qadir" və "La havlə vələ qüvvətə illə Billəh " deməyi, 33 dəfə" Sübhanallah", 33 dəfə" Əlhəmdülillah" və 34 dəfə "Allahu Əkbər" deməyi (cəmi 100 edir),

Kafirun surəsini oxumağı ... tövsiyə etmişlər.

Hz. Huzeyfə (Allah ondan razı olsun) Peyğəmbər Əfəndimizin (sallallahu aleyhi və səlləm) yatmazdan öncə necə dua etdiyini, oyanınca da nə dediyini belə rəvayət etməkdədir:

"Peyğəmbər Əfəndimiz yatmaq üçün yataqlarına girdiklərində bu duanı oxuyarlardılar: 'Allahümmə bi'smikə əmûtü və əhyâ' (Ya Rəbbi sənin adınla yatar və oyanaram) oyandıqları zaman da: 'Əlhamdülillâhi'lləzî əhyanə bə'də əmətəna və iləyhi'n-nüşur' (Bizi yatdıqdan sonra oyandıran və Ona dönəcəyimiz Allah Təala'ya həmd olsun) deyə dua edərdi. " (Şəmal-i Şərif / 281)

* Yatdıqdan bir müddət sonra təhəccüd namazına qalxmaq sünnədir. Bu saleh kəslərin adətidir. Bu namaz qəbirdə nur olacaqdır.

* Yuxudan oyanınca əli üç dəfə yumamış əlləri bir qabın içərisinə salmamalıdır. (Ramuz, c. 1 / 30-2)

* Yatarkən üzü quylu yatılmamalıdır. Peyğəmbər Əfəndimiz (sallallahu aleyhi və səlləm) bu yatmaq şəklini qadağan etmişdir. Peyğəmbər Əfəndimiz, məsciddə bu şəkildə yatan birini oyandırmış və "Bu şəkildə yatmaq Allah'ın sevmədiyi bir yatmaq şəklidir" buyurmuşdur. (Əbû Dâvud, Ədəb: 95)

Röya görülüncə nə etməli?

Röya yuxunun bir parçasıdır. Demək olar ki insan xeyli çox yuxu görər. Yaxşı yuxu görülüncə nə etmək lazımdır. Bu barədə Peyğəmbər Əfəndimiz sallallahu aleyhi və səlləm belə buyurmuşdur:

"İçinizdən hər hansı biriniz sevdiyi bir yuxu gördüyü zaman sevdiyindən başqasına izah etməsin! Sevmədiyi bir yuxu gördüyündə isə, sol tərəfinə üç dəfə tüpürsün; qovulmuş şeytandan və onun şərindən Allah'a sığınsın! O yuxunu kimsəyə açıqlamasın. Çünki o halda, söz mövzusu yuxu özünə zərər verə bilməz ." (Gündəlik Həyat, c.2 / 245)

Yuxu ədəbində təməl qaydalar

Cənabi-Haqq yuxunu, vücudun istirahət etməsi üçün lütf etmişdir. Yuxu böyük bir nemətdir. Yuxunun qiymətinin nə olduğunu yuxusuzluq xəstəliyinə tutulanlara soruşmaq lazımdır.

• Yatmaq üçün ən uyğun vaxt olan gecəni yaxşı qiymətləndirmək lazımdır. Mümkün qədər erkən yatıb erkən qalxılmalıdır.

• Yatmazdan öncə dəstəmaz alıb dua etməli, oyanınca da Allah'a həmd etməli və dua etməlidir.

• Yatarkən sağ tərəfə dönüb yatmalı, sağ əli sağ yanaq üzərinə qoymalıdır. (Daha sonra çevrilsə də bu sünnə yerinə gəlmiş olar.)

• Üzü quylu yatmamalıdır.

• Pis yuxu görüldüyündə sol tərəfə üç dəfə tüpürdükdən sonra şeytanın şərindən Allah'a sığınmaq ye bu yuxunu heç kimə söyləməməlidir.

• Təhəccüd namazına qalxmağa çalışmalı və bunu vərdiş halına gətirməlidir. Sübh namazını qəzaya buraxmamaq üçün axşamüstü erkən yatılmalıdır.

• Səhər namazından sonra mümkün qədər bir daha yatmamalı, işə yönəlməlidir.

Suallarla İslam