Həzrəti Yusif (əleyhissalam)`ın olduğu dövrdə firon kim idi? Və Yusif (əleyhissalam) neçənci ildə və ya əsrdə Misirdə yaşadı?

Əssalamu Əleyküm. Mən Misir tarixi ilə maraqlanıram. Və buna görə sizə bir sıra suallarım olacaq. Həzrəti Yusif (əleyhissalam)`ın olduğu dövrdə firon (yaxud kral)kim idi? Və Yusif (əleyhissalam) neçənci ildə və ya əsrdə Misirdə yaşadı?

Dear Brother / Sister,

Və aleykumussalam.

Qur'an'da Hz. Yusuf (as)'ın peyğəmbərliyindən çox, qardaşları tərəfindən quyuya atılmasıyla başlayan çilə dolu həyatından söz edilməkdədir. Ayrıca, güvən, etimad, dürüstlük və səbir sonunda çatdığı məqamlarda etdiyi xidmətlərindən və nəhayət bütün ailəsiylə bir araya gəlib ən xoşbəxt olduğu bir sırada, imanının gücünü ifadə edən axirəti arzulamasına və ölümü istəməsinə qədər özünü göstərən iffətli, dramatik və orijinal bir həyat tablosundan bəhs edilməkdədir.

- Unutmamaq lazımdır ki, İsrail oğullarına göndərilən peyğəmbərlərlə əlaqədar ən önəmli tarix qaynağı Tövrat`dır (əhd-ı atik). Hz. Yusuf'un həyat hekayəsi, orada -Qur'an'a yaxın bir tərzdə- izah edilməkdədir.

İllər boyunca aparılan araşdırmalar nəticəsində, Misir tarixində yer alan adlarla İsrail mənbələrində keçən adların fərqli olsa da eyni kəslərdən bəhs edildiyi fikiri qəbul edilmişdir.

Bir çox tarixi tədqiqatçı, Misir tarixində adı keçən Imhotep'in Misir tarixindəki Yusuf ilə eyni adam olduğuna qənaət gətirmişlər. (ya da Zaphenath-Paneah olaraq da xatırlanmaqdadır/"Və Yusufa Zaphnath-paaneah (Dünya Qoruyucusu) adını verdi" -Tekvin, 4L: 40-45-)

Tarix, Imhotep'in abidələrindən da bəhs etməkdədir. Hz. Yusuf zamanındakı Kralın "King Djoser" olduğu deyilir. Qıtlığın, Djoser'in hökmdarlığının 18-ci ilində baş verməsi bir tarixi qeyd olaraq anılır. Səhrada yerləşən Djoser'in piramidası, düzəldilən ilk piramida olub Imhotep tərəfindən hazırlanmışdır. Qıtlıq zamanında insanlar bir-birlərinə bağlı piramidalar arasında taxıl satılan bir piramidadan taxıl satın almışlardır və bu gün hələ taxıl qalıqlarının piramidaların içərisində yer alması da maraqlıdır. Taxıl siloları bu gün də görülə bilməkdədir.

İncildə nəql edilənə görə Hz.Yusufun "mənim sümüklərimi İsrailə aparın" vəsiyyəti mövcuddur və maraqlıdır ki Imhotep'in qəbri heç bir zaman Misirdə tapılmamışdır.

Arxeologiya mütəxəssislərinə görə Hz.Yusufun məzarı bu gün Fələstində yerləşməkdədir və bu gün bir ibadət yeri olaraq gəzilə bilməkdədir. (Mary Nell Wyatt, Joseph in Ancient Egyptian History)

24 Sentyabr 2009-ci ildə tapılan tarixi bir sikkə üzərində qıtlıq illərinə aid simvollar yer almaqda olub bu gün o tarixi pul Misir muzeyində sərgilənməkdədir. (The Middle East Media Research Institute: http://www.memri.org/report/en/o/0/0/0/0/0/3663.htm)

- İslam qaynaqlarında o günkü kralın adı "əl-Vəlid b. ər-Reyyan "dır. (bax. əl-Məraği, Yusuf surəsi, 54-55. ayənin təfsiri; bəzilərinə görə adı "ər-Reyyan" dır. bax. Razi, əlaqədar yer)

Digər bəzi məlumatlara görə, Hz.Yusuf bu dövrdə (e.ə. 1500) yaşamışdır. Misir dilindəki adı Yuzarsif'dir. Hz. Yusuf 3. Amenhotep zamanında saraya kölə olaraq gəlmiş, 4. Amenhotep zamanında Kralın baş müşaviri və Misir Əzizi olmuşdur. 4. Amenhotep Hz. Yusufa tabe olub bir tək Allah'a iman etmiş və Akhenaton adını almışdır. Akhenaton bir tək Allah'a iman edən deməkdir. Nefertiti də Allah'a iman edənlər arasındadır.

Bəzi qaynaqların verdiyi məlumata görə, Hz. Yusuf (ə.s) təxmini olaraq Miladdan 1729 il əvvəl Misirə gəlmişdir. Özü Misirin əzizi olduğunda otuz yaşında idi. Miladdan öncə 1635-ci ildə vəfat etmişdir. Hakimiyyəti dövründə qohumlarını Misirə gətirdi. İsrail oğulları beləcə ilk dəfə oraya yerləşmiş oldular. (İbn Aşur, Yusuf, 1- 4. ayənin təfsiri).

İbn İshaq`ın bildirdiyinə görə, Misir hökmdarı Vəlid b. Reyyan Hz. Yusufa iman etmiş və dininə girmişdir. (bax. İbn Kəsir, ən-Nihayə, 1/241; Kasasu'l-Ənbiya, 137).

Suallarla İslam